Fietsen door Soweto, Johannesburg

Op de eerste dag van onze drie weken durende rondreis door Zuid-Afrika staat er al een activiteit gepland: we gaan fietsen in Johannesburg. Door Soweto wel te verstaan. Soweto is de meest bekende, en misschien ook wel de meest beruchte plek in Johannesburg. Soweto staat voor SOuth WEstern TOwnships, of, zoals de locals zeggen: So Where To.

Veel mensen zeiden ons voordat we gingen dat we niet naar Johannesburg moesten gaan omdat het er onveilig zou zijn. Enkele weken voordat wij er aankwamen was er nog een bus vol Nederlanders beroofd. Eerlijk gezegd vond ik het dan ook best wel spannend om daar op pad te gaan. Vooral het moment dat we langs een township reden waar de politie binnengevallen was en mensen met een koevoet en dergelijke over straat liepen om woningen te gaan slopen. Onveilig heb ik me er helemaal niet gevoeld. En dat wil wat zeggen voor iemand die normaal gesproken nogal bang is uitgevallen.

We landen om 5.30 uur in Johannesburg en de fietstocht start om 10.00 uur bij Lebo’s Soweto Backbackers. Moet lukken toch? Nou, dat viel nog niet mee. Nadat we de auto opgehaald hebben (en de overvalportemonnee klaar gemaakt hebben) rijden we eerst naar ons hotel voor de komende dagen (Signature Lux) om onze bagage te stallen, die laten we namelijk liever niet in de auto achter. We nemen ruim de tijd om naar Soweto te rijden maar het is ontzettend druk op de weg. Langs de weg ook trouwens. Zuid-Afrikanen lopen hier op weg naar hun werk, in de hoop een lift te krijgen van iemand. Het hangt erom of we op tijd zullen komen. Net niet, 10 minuten te laat melden we ons bij onze gids voor de fietstocht door Soweto van vandaag.

We willen de groep niet langer laten wachten en zoeken snel een fiets uit, zetten de helm op, pakken een flesje water mee en dan zijn we klaar om te gaan. Onze gids Ziggy, geboren en getogen in Soweto, neemt ons de komende vier uur mee door ‘haar’ township. Tijdens de fietstour door Soweto vertelt Ziggy uitgebreid over hoe het is om te leven in Soweto. Ziggy is zelf een van de tien kinderen die haar ouders gekregen hebben. Door haar werk als gids kan ze haar ouders en een deel van haar broers en zussen onderhouden. In Soweto is 60% van de mensen werkeloos, de werkenden zorgen er voor de werkelozen.
Ondanks dat de mensen er niet veel hebben zijn ze allemaal even vriendelijk, lachen ze de hele tijd en groeten ze heel hartelijk. Mensen in Soweto zijn happy, vertelt Ziggy. Ondanks hun leefomstandigheden blijven ze vrolijk, daar kunnen veel mensen in Nederland nog wat van leren!

Soweto bestaat uit verschillende townships. Ziggy vertelt over de apartheid. Over het feit dat de regering alleen maar blanke mensen in de stad wilde, de rest moest naar de townships verbannen worden. Over de testen die kleurlingen moesten doen om te bepalen in welk township zij moesten gaan wonen. Zo was er de test met het potlood: men moest een potlood in het haar steken en met het hoofd schudden. Als je blank genoeg was zou het potlood eruit vallen, bij mensen met kroeshaar blijft het potlood zitten. Ook de breedte van de neus bepaalde bij welke groep je hoorde. Hoe breder de neus, hoe donkerder je huid. Gemengde gezinnen werden uit elkaar gehaald en hun huis werd hen afgenomen. Na het afschaffen van de apartheid hebben zij hun huizen overigens nooit meer teruggekregen.

Wist je dat er in één straat in Soweto twee Nobelprijswinnaars hebben gewoond? Desmond Tutu en Nelson Mandela. We nemen een kijkje bij hun huizen. Terwijl we wat rondkijken komt er uit het niets een groep mannen tevoorschijn die voor ons muziek gaan maken. Dat is wel heel gaaf om te zien en te horen.

Luister zelf:

We stoppen bij een huisje waar Johanna naar buitenkomt. We krijgen een plastic zakje met limonade en drinken dat op terwijl Johanna vertelt over haar leven in Soweto. Zij heeft geluk want ze woont in een stenen huisje. Maar velen wonen in zogenoemde shacks, woningen van golfplaten waar mensen wonen die vanuit de binnenlanden naar Johannesburg zijn gekomen om te werken. Zij wonen met veel mensen dicht op elkaar. Zonder stromend water. Elektriciteit wordt afgetapt van de lantaarnpalen.

Er zijn in Soweto ook wel straten met grotere huizen. Hier wonen de mensen die wel een goede baan hebben gevonden. Maar ook al is de apartheid afgeschaft in 1990, de townships blijven bestaan. De meeste inwoners kunnen namelijk geen huizen in de stad betalen. Zij hebben geen geld om te studeren omdat ze hun vrienden en familie moeten onderhouden. Kunnen ze het wel betalen, dan willen ze het vaak niet omdat ze in de buurt van hun familie en vrienden willen blijven.

Ook fietsen we langs het indrukwekkende Hector Pieterson Memorial en staan er even stil bij wat er zich op die plek heeft afgespeeld in 1976. Scholieren wilden niet dat het Afrikaans werd ingevoerd op scholen en kwamen in opstand. Op 16 juni 1976 verzamelden 30.000 schoolkinderen zich voor een protestmars die gigantisch uit de hand liep. De 12-jarige Hector Pieterson werd, net als honderden anderen, doodgeschoten. De foto waarop hij door medescholieren werd weggedragen is wereldberoemd geworden. Deze opstand was het begin van het einde van de apartheid.

We fietsen terug naar Lebo’s Soweto Backbackers waar we in de sfeervolle tuin lokaal bier drinken uit een soort kalebas (niet te drinken!) en genieten van een heerlijke lunch die bestaat uit typisch Zuid-Afrikaanse gerechten als pap, boerewors en stoofpotjes met kip of rundvlees.

Fietsen door Soweto is echt een aanrader! Zeker als je je rondreis door Zuid-Afrika begint in Johannesburg. Je krijgt meteen veel te horen over de geschiedenis van het land. Ook word je je bewust van het feit dat er nog steeds apartheid bestaat, ondanks dat dat officieel afgeschaft is. Het verschil tussen swartmense en witmense is helaas nog steeds heel duidelijk aanwezig.

Meer lezen over Zuid-Afrika? Misschien vind je dit interessant:

• Verken het Kaaps Schiereiland op een Harley Davidson
• Fietsen in Soweto, Johannesburg
• Nijlpaarden en meer in St. Lucia
• Durban, het Miami van Zuid-Afrika
• Roadtrip Zuid-Afrika: de Panoramaroute
• Een auto huren in Zuid-Afrika? Met deze tips ga veilig op pad
• Rondreizen in Zuid-Afrika, wat kost dat nou eigenlijk?
• Route voor een rondreis van 3 weken door Zuid-Afrika

Deze vier uur durende fietstocht door Soweto werd mij aangeboden door Lebo’s Soweto Backbackers. Dit heeft uiteraard geen invloed op mijn persoonlijke mening. Naast fietstochten biedt Lebo’s Soweto Backbackers ook tuktuk-tours en wandeltours door Soweto aan en is het een heerlijke plek om te overnachten en andere reizigers te ontmoeten.

Dit artikel bewaren voor later? Pin het op Pinterest: